رشته مهندسی مکانیک را شاید بتوان از نقطه نظر تنوع موضوعات تحت پوشش، جامع‌ترین رشته مهندسی به شمار آورد. رشته مهندسی مکانیک در برگیرنده تمامی علوم و فنونی است که با تولید، تبدیل و استفاده از انرژی، ایجاد و تبدیل حرکت و انجام کار، تولید و ساخت قطعات و ماشین‌آلات و به کارگیری مواد مختلف در ساخت آنها و همچنین طراحی و کنترل سیستمهای مکانیکی، حرارتی و سیالاتی مرتبط میباشد، به عبارت دیگر محاسبات فنی، مدلسازی و شبیه‌سازی طراحی و تهیه نقشه‌ها، تدوین روش ساخت، تولید و آزمایش ماشین‌آلات و تاسیسات مورد استفاده در جهان امروز، با تکیه بر توانایی‌های مهندسان مکانیک انجام میگیرد.
مهندسی مکانیک شاخه‌ای از مهندسی است که با طراحی، ساخت و راه‌اندازی دستگاه‌ها و ماشین‌ها سروکار دارد. مهندسی مکانیک نقش بسزایی در بالا بردن امنیّت زندگی، بهبود کیفیّت کلّی زندگی، و نیز ایجاد شور و نشاط اقتصادی ایفا می‌کند. به جرأت می‌توان گفت که مهندسی مکانیک، گسترده‌ترین رشته مهندسی از نظر دامنه فعالیّت‌ها و کاربردها است.
گرایشهای مهندسی مکانیک در مقطع کارشناسی ارشد
طراحی کاربردی
هدف تربیت متخصصانی است که بتوانند در مراکز تولید و کارخانه‌ها اجزاء و مکانیزم‌های ماشین آلات مختلف را طراحی کنند. در این گرایش به بررسی انواع نیروها، حرکتها و تأثیر آنها در اجزاء مختلف ماشین پرداخته شده و بهترین حالت قطعه مورد نظر برای تمامی آن نیروها و گشتاورها برای برداشتن بهترین کارایی در عمر مناسب طراحی می‌گردد.
تبدیل انرژی
این رشته در به کار بردن علوم و تکنولوژی مربوط جهت طرح و محاسبه اجزاء سیستمهایی که اساس کار آنها مبتنی بر تبدیل انرژی انتقال حرارت و جرم است به متخصصان کارایی لازم را می‌دهد و آنها را جهت فعالیت در صنایع مختلف مکانیک در رشته حرارت و سیالات آماده می‌سازد.
ساخت و تولید
هدف ترتیب کارشناسانی است که با به کار بردن تکنولوژی مربوط به ابزارشناسی و ابزارسازی، ریخته‌گری، جوشکاری، فرم دادن فلزات و … کارگاه یا کارخانه‌های تولیدی آماده کار در زمینه ساخت و تولید ماشین‌آلات صنایع را طراحی کنند.
مکاترونیک
مکاترونیک تفکری جدید در طراحی و تولید محصولات صنعتی با ترکیبی توامان از مهندسی مکانیک ، الکترونیک ، کامپیوتر ، سیستم های کنترل و فناوری اطلاعات است. مکاترونیک به مهندسان این توان را می دهد تا با یکپارچه سازی حوزه های تخصصی یاد شده، از اولین مراحل طراحی و تولید ، به خلق محصولاتی با کیفیت بهتر، قابلیت اعتماد بالاتر، هزینه کمتر و در زمان کوتاه تر بیندیشند.
مهندسی پزشکی-بیومکانیک
بیومکانیک در واقع کاربرد علم مکانیک در بیولوژی (زیست‌شناسی) می‌باشدو در بیومکانیک هدف درک مکانیزم سیستمهای زنده است. در مورد یک اورگانیزم هم بیومکانیک کمک به درک عملکرد طبیعی آن تخمین تغییرات در اورگانیزم و پیشنهاد روشهای مصنوعی در مورد آن می‌نماید.
گرایش بیومکانیک توانایی طراحی و ساخت تجهیزات و مواد لوازم پزشکی ایمپلنت‌ها اورتزها و پروتزهای مناسب و سازگار با بدن موجود زنده را به متخصصان می دهد.
سیستم محرکه خودرو
سیستم محرکه خودرو عبارت است از مجموعه ای که قدرت را از موتور دریافت کرده و آن را به چرخهای محرک ارسال می کند. در این رشته دروس مربوط به این مجموعه مطالعه می شود و در تمامی رشته های مربوط به خودرو فقط صرف بر بهینه کردن مجموعه خودرو میباشد برای مثال این مجموعه شامل گیربکس و دیفرانسیل می باشد و به بررسی انواع نیروها، حرکتها و تأثیر آنها بر اجزاء مختلف ماشین می پردازد.
طراحی سیستم تعلیق ترمز و فرمان
این رشته نیز همانطور که از اسمش پیداست مربوط به مجموعه خودرو میباشد. این رشته نیز برای بهینه کردن مجموعه خودرو در زمینه تعلیق و ترمز و فرمان میباشد. نحوه بهینه کردن و نیز دروس مربوط به طراحی و تحلیل این مجموعه در این گرایش مورد بررسی قرار میگیرد. در واقع در این مجموعه باید تمامی نیروها و گشتاورها و همچنین کارایی مناسب قطعه را تضمین کنند.
سازه بدنه خودرو
این رشته نیز مربوط به بدنه خودرو میباشد و این گروه نیز طراحی و تحلیلهای مربوط به بدنه خودرو را تضمین میکنند. و نیز راههایی برای بهینه کردن این مجموعه را مورد بررسی قرار میدهند.
نرم افزارهای کاربردی مهندسی مکانیک
ADAMS :ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزی و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎی دﻳﻨﺎﻣﻴکی
Working Model : ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزی و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎی دﻳﻨﺎﻣﻴکی
LS-DYNA: ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزی ﺿﺮﺑﻪ و ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی اﻧﻔﺠﺎری
AUTODYN: ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزی ﺿﺮﺑﻪ و ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی اﻧﻔﺠﺎری
